Roberto Benigni - «Θεία Κωμωδία»

Εισέβαλε δυναμικά στην καρδιά μας το 1997 και την κατέκτησε υποδυόμενος τον Guido ένα ξένοιαστο λογιστή εβραϊκής καταγωγής που ζει τη ζωή με άξονα το χιούμορ του σαν ένα παραμύθι στην, κατεχόμενη από τους Γερμανούς, Ιταλία. Μας συγκλόνισε με την ερμηνεία του, μας συγκίνησε με την ευαισθησία του λέγοντας μας σχεδόν αφοπλιστικά πως τελικά...

« Η ζωή είναι ωραία».

Ο λόγος για τον Ρομπέρτο Μπενίνι, έναν από τους σπουδαιότερους κωμικούς ηθοποιούς –τιμημένος με βραβείο Όσκαρ για τη ταινία του «Η ζωή είναι ωραία»- ο οποίος σε παγκόσμια περιοδεία παρουσίασε τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη (με μία παράσταση που φέρει τον τίτλο «Inferno e Paradiso» ή «Κόλαση και Παράδεισος» στα ελληνικά), το σπουδαιότερο ιταλικό επικό ποίημα και ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Η κινητικότητα του, το απαράμιλλο ταλέντο του, η πληθώρα των μέσων έκφρασής του, ο λυρισμός και η ευαισθησία του, η υποκριτική του δεινότητα, η αύρα χαράς, γέλιου και αγάπης που μεταφέρει στο κοινό του, καθιστά τον Ρομπέρτο Μπενίνι ιδανικό ερμηνευτή αυτού του μυστηριακού κειμένου.

Ο διάσημος Ιταλός ηθοποιός - σκηνοθέτης με τον ευρηματικό του πρόλογο και την παγκόσμια γλώσσα επικοινωνίας των αυτοσχεδιασμών του, προσδίδει στην «Θεία Κωμωδία» ευκολία πρόσβασης και «λαϊκότητα», φέρνοντάς την πιο κοντά στο θεατή, σε συσκευασία ενός «αληθινού σόου -υψηλής αισθητικής».

Η Θεία Κωμωδία του Δάντη γράφτηκε στο διάστημα 1308 – 1321.

Ο αρχικός τίτλος του έργου ήταν «Κωμωδία» ενώ ο όρος «Θεία» προστέθηκε μεταγενέστερα από τον Βοκάκιο, το 1555.

Το έργο διαιρείται σε τρία μέρη: Κόλαση, Καθαρτήριο και Παράδεισος, το καθένα αποτελούμενο από 33 ωδές (cantos). O αριθμός τρία είναι κυρίαρχος σε όλο το ποίημα και η χρήση του δεν θεωρείται τυχαία. Οι ωδές είναι επίσης γραμμένες σε ενδεκασύλλαβο στίχο, ενώ το καθένα από τα τρία μέρη της κλείνει με τη λέξη «άστρα».

Ο Δάντης στην Θεία Κωμωδία περιγράφει σε πρώτο πρόσωπο ένα φανταστικό ταξίδι του στον Άδη που ξεκινά την Μεγάλη Παρασκευή του 1300, στις 8 Απριλίου.

Το παρουσιάζει με απίστευτη αληθοφάνεια μέσω της χρήσης πλήθους στοιχείων και λεπτομερειών.

Οι ώρες, οι τοποθεσίες και το δρομολόγιο του αφηγητή καταγράφονται με μαθηματική ακρίβεια. Κατά το πέρασμα του από τη Κόλαση και το Καθαρτήριο, ο ποιητής συνοδεύεται από το δάσκαλο του Βιργίλιο, ενώ η πορεία του στο Παράδεισο γίνεται με τη παρουσία της Βεατρίκης, ο χαρακτήρας που αντιπροσωπεύει το γυναικείο πρότυπο κατά τον Δάντη και βασίζεται πιθανότατα στην Βεατρίκη Πορτινάρι, υπαρκτό πρόσωπο στη ζωή του.

Σύμφωνα με την περιγραφή του, ο Άδης έχει σχήμα αναποδογυρισμένου κώνου με το πλατύ στόμιο του να βρίσκεται κάτω από την Ιερουσαλήμ και την αιχμηρή άκρη του στο κέντρο της Γης.

Η κόλαση αποτελείται από εννέα κύκλους, οι οποίοι στενεύουν διαδοχικά καθώς κινείται κανείς κατηφορικά.

Κάθε κύκλος του Άδη αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες αμαρτίες, ολοένα βαρύτερες καθώς και στις αντίστοιχες τιμωρίες που επιβάλλονται.

Ο Δάντης σύμφωνα με την Αριστοτέλεια φιλοσοφία περί ηθικής και αρετής, κατατάσσει τις αμαρτίες σε πράξεις ακράτειας, όπως είναι η φιληδονία, η λαιμαργία, η φιλαργυρία και σε πράξεις κακίας ή βίας.